COĞRAFYA: Hint Okyanusu’ndaki adanın Fransa Kupası

Fransa’nın iki kupası var: Fransa Kupası ve Lig Kupası. İkisi de birbirinden farklı statülere sahip; Lig Kupası’na, ilk 3 profesyonel lig kategorisindeki takımlar katılabiliyor. Fransa Kupası ise adı üzerinde, Fransa’nın Kupası...

Fransa Kupası, tüm takımlara açıktır; amatör liglerden semt takımlarına kadar, Fransa topraklarındaki tüm futbol kulüpleri, kupa elemelerinde oynama hakkına sahiptirler.

Her yıl 7 bin 500’den fazla takımın mücadele ediyor, final dahil 14 tur üzerinden ve tek maç eleme usulüyle oynanıyor. Kupaya katılmak için Fransa Futbol Federasyonu'na kayıtlı olmak, kupa katılım ücretini ödemek ve federasyonun standartlarına uygun bir stada sahip olmak yeterli...

Tam bir futbol karnavalı, gerçekten bir futbol turnuvası...

Fransa deyince aklınıza elbette Avrupa haritası geliyor. Aslında Fransa toprakları yer karanın pek çok yerine uzanıyor. Bu Fransa toprakları ifadesini açmak gerekiyor...

19. yüzyıldaki sömürgecilik döneminde Fransa, özellikle Afrika kıtası ve 3 büyük okyanusta sayısız bölge ve adayı topraklarına katmıştı. Bunların çok büyük bir kısmı bağımsızlıklarını ilan ettiler, öte yandan Fransa’ya bağlı kalanların sayısı da oldukça fazla. Büyük Okyanus’un güneyinde, Atlantik Okyanusu’nun batısında, Afrika’nın güneyinde, Hint Okyanusu’da ve Güney Kutbu açıklarında Fransa’ya ait ada toprakları bulunuyor.

Güney Amerika’daki Fransız Guyanası, Atlantik Okyanusu’nun Panama yakınlarındaki Guadeloupe, Karayip Denizi’ndeki Martinik ve Hint Okyanusu’ndaki Reunion Adası ve Mayotte Adası, Avustralya açıklarındaki Yeni Kaledonya, Büyük Okyanus’un güneyindeki Fransız Polenezyası ve Tahiti, Grönland’ın güneyindeki Saint Pierre ve Miquelon Adaları futbol kulüpleri de Fransa Kupası’na katılma hakkına sahip.

Bu da futbol tarihinin en uzak ülke içi deplasman mesafesi anlamına geliyor: Karayip Denizi’nden Hint Okyanusu’na gitmek için gezegenin yarısını geçiyorsunuz... Bu noktada bir güzellik daha var; eğer eşleşmedeki takımlar arasında en az 2 lig kategorisi varsa daha güçlü olan deplasmana gidiyor.

Bu da yine özellikle amatörlerin önünü açmak için yapılan bir uygulama.

Fransa Kupası tarihinde ada illerinden gelip de son 32 turuna yükselebilmiş tek takım, 1989’da Fransız Guyanası ekibi ASC Le Geldar olmuştu. Bu sezon Reunion ekibi JS Saint-Pierroise, rakibi Niort’u eledi ve son 32’ye kalan ikinci ada ili oldu. Sonraki turda 2. Amatör Lig ekibi SAS Epinal’le eşleştiler ve son dakika golüyle 1-0 mağlup olarak elendiler.

Hikayeleri ise galibiyetlerinin de mağlubiyetlerinin de ötesine geçti.

DOKUZBİN YÜZSEKSENYEDİ KM

Hint Okyanusu’nun güney batısında, Madagaskar’ın açıklarındaki Reunion’dan Fransa’ya gitmek için tüm bir Afrika Kıtası’nı güneyden kuzeye gitmeniz gerekiyor.

Yazıyla yazınca bile uzun, 9.187 km. Dünyanın iki tepe noktası, Güney Kutbu ile Kuzey Kutbu arasındaki mesafe 20 bin km’yken Reunion’lıların 11 saat süren deplasman yolculuğu gezegenin yarısını kat etmek anlamına geliyor.

Bunun Saint-Pierroise’in Fransa Kupası son 32 maçı için ana kıtada bulunun 2. Amatör Lig takımı Epinal maçı için yaptığı mesafe olması da futbolun ceremesi..

100 kadar Reunion’dan gelen taraftarın deplasman tribününü doldurduğu Niort eşleşmesini 2-1 kazandıklarında Saint-Pierroise’in turu geçmesi tüm Avrupa’da haber oldu. Mikrofon uzatılan isimlerden biri ise daha önce İngiltere’de Blackpool forması giymiş Fransız futbolcu Elliot Grandin oldu.

Kongo asıllı, Caen doğumlu Fransız Grandin, Marsilya ve Nice’den sonra Blackpool’a transfer olmuş, ardından da kariyeri dünyayı gezmeye dönüşmüştü; Suudi Arabistan, Romanya ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin ardından 32 yaşında hayatında ciddi bir değişikliğe gitmeye karar verdi. Afrika kıyılarındaki Reunion’a imza attı.

“Otelde kamp yaparak maçlara hazırlandık, kupada yolumuza devam ettikçe her iki haftada bir 11 saatlik uçuşla Fransa’ya geldik. Mesafeler işimizi kolaylaştırmadı ama yine de bizim çok çok değerli oldu” diyor.

Hem Niort hem Epinal deplasmanlarına gelen yüzlerce taraftar belki Avrupa basınının en çok dikkatini çeken olay oldu. Ancak Elliot Grandin’e göre gayet alışıldık:

“Maç öncesi ısınmaya çıktım ve tribünlerden seslenen yüzlerce insana baktım, neredeyse hepsi tanıdıktı. Her defasında ne zaman bir deplasmana gitsek adadan gelen yüzlerce insan da bizimle orada oluyorlar, bunun için Fransa’ya gelmeleri gerekse bile... Yolculuğun masraflarını nasıl karşılıyorlar bilmiyorum ama yapıyorlar. Ada insanları futbol için deli oluyorlar.”

Saint-Pierroise elendi ve Reunion’daki ada ligine geri döndü. Öte yandan futbolun gündeminin içinde kendilerine, küçük adalarına ve kupanın nasıl bir şenlik olması gerektiğine dair güzel bir paragraf açtılar.

MİLLİ TAKIMA OYUNCU GÖNDEREN ADA

Reunion’un da Saint-Pierroise’in de adlarını daha önce de bir yerlerde duymuştuk aslında... Reunion doğumlu Dimitri Payet, Fransa Milli Takımı’na çağrıldığında... Payet’nin altyapısından yetiştiği takım Saint-Pierroise’di...

Genç bir futbolcu olarak Saint-Pierroise’te forma giymeye başladığında Payet, ada tarihinin gördüğü en büyük yetenek olarak bir anda tüm dikkatleri üzerine çekti. 1 yıl sonra, ada kulübü ile altyapı ortalığı anlaşması bulunan La Havre’ye, Fransa’ya gönderildi.

Fransa’daki 4 yılı Payet için hiç de hayal ettiği gibi geçmedi. Ada’dan çıkıp büyük ülkeye gitmek Payet için büyük bir alışma sorunu yarattı. O dönem birlikte çalıştığı hocaları tarafından “çok zor bir karakter, çalışma motivasyonu yok” sözleri ile değerlendirildi. Antrenmanları bile zorlukla tamamlıyordu.

Dimitri Payet, 2003’te Reunion’a geri döndü ve Excelsior kulübü ile anlaştı. Bir yıl sonra Fransa’dan bir kez daha çağrıldı. 2005’te Nantes’a imza attı.

Nantes ile amatör anlaşma imzalamıştı. 2005 yılında kulübün PAF takımındayken aynı zamanda da para biriktirmek için bu giyim mağazasında çalışıyordu.

O tarihlerde yerel bir televizyon kanalı, Nantes’ın genç yeteneğini çalıştığı butikte bulup röportaj yapmıştı. “Sahada ne yapman gerektiğini biliyor ve yapıyorsun, konuşmaya gerek yok, ama burada müşteriyi dinlemek gerekiyor” diyordu yıldız adayı...

Hem iş hem antrenmanlar ve bunun son şansı olduğunu bilmek, adaptasyon sorununu ortadan kaldırdı. Dimitri Payet, gösterdiği performans sayesinde 6 ay içinde profesyonel sözleşme imzaladı.

Fransa’da Nantes, Lille, Marsilya formaları giydi. 2014-2015 sezonunda 36 maçta 17 asist yaparak, Messi’den sonra en fazla büyük 5 ligde en fazla gol servisi yapan futbolcu oldu ve Fransa’da 2 defa yılın en iyi 11 kadrosuna seçildi.

2015’in yazında West Ham United ile Premier Lig’e transfer oldu. Bilic, Dimitri Payet için şöyle diyor: “Luca Modric’ten sonra çalıştırdığım en yetenekli futbolcu.”

Fransa’ya Marsilya’ya geri dönen Payet, ana karanın uzağındaki ada ilinden çıkıp Milli Takım ile Avrupa Futbol Şampiyonası’nda forma giyen ilk futbolcu oldu.

Dimitri Payet, Hint Okyanusu’nda bir adada doğup büyümenin kendisini nasıl bir şey olduğunu şöyle anlatıyor:

“Kabul etmek gerekir ki, biz Reunion’lular biraz zor yönetiliriz, zihinsel olarak çok kuvvetli insanlarız. Reunion adası, yaşamak için mükemmel bir yer. Herkesin bir adada büyümek gibi bir şansı olmaz. Ada Afrika’ya yakın olduğu için zor bir iklimi var, güneş hep tepemizdedir. Bu da bizi daha teknik futbolcular haline getiriyor.”