3-5-2 Nedir

Hemen tüm taktik formasyonlara karşı etkili olabilen 3-5-2, doğru futbolcularla doğru kurgulandığı taktirde tüm rakipleri için ölümcül olabilir. Ancak yanlış 3-5-2 bir takımın kendi kendini imhası anlamına gelir.

3-5-2’Yİ KİM İCAT ETTİ?

3’lü savunma futbolda yaygın olmasa da kullanılıyordu. Jonathan Wilson, 1974 Dünya Kupası’nda Batı Almanya, 3-3-1-2 oynadığını belirtiyor. 3-5-2’nin diğer 3’lü savunmalardan farkı ise orta sahanın ve beklerin kullanılma şeklidir.

3’lü savunma önünde bekleri orta sahada çift yönlü kanat olarak uygulama fikrinin modern anlamda ilk uygulayıcısı, Arjantinli teknik adam Carlos Bilardo oldu.

Ofsayt taktiğini icat eden Osvaldo Zubeldia’nın Estudiantes’ten öğrencisi olan Bilardo, iki stoper ve bir liberodan kurduğu üçlü savunmanın kenarlarına 4-4-2’nin kanatlarını karşılayıp yine çizgiden topu hücuma taşıyacak çiftli yönlü bekleri kurguladı.

Bu sayede, dönemin en önde gelen dizilişi olan 4-4-2’yi savunmada 7 oyuncu (1 kaleci, 3 savunmacı, 2 bek ve 1 savunmaya dönük orta saha) karşılıyordu. Hücumda ise orta saha 5’lisi ile forvetler yine 7 oyuncu ile baskıyı kuruyordu.

Bilardo’nun çıkış noktası, beklerle kanatları birleştirmekti. Bu sayede orta sahada ekstra oyuncuya sahip oluyordu.

Bilardo’nun amacı, fazladan bir orta saha kullanarak Maradona’nın önünü açmak, merkezdeki 10 numaraya alan kazandırmaktı. 1984’te Bilardo’nun dizilişi 3-5-1-1 olmuştu.

1986’da Franz Beckenbauer’in çalıştırdığı Batı Almanya’dan 1996’da İngiltere’ye kadar 3-5-2, on yıllık bir dönemde çok sayıda ülkeyi etkisi altına almıştı.

Oyunun hızlanması, 10 numaraların 4-2-3-1 tarafından öldürülmesi ve çift ön liberolu sistemlerin etkisi, 3-5-2’nin terk edilmesine neden oldu.

3-5-2’NİN YENİDEN DOĞUŞU

3’lü savunmanın dönüşü üzerine Orhan Uluca, Fitbol Dergi Şubat 2017 sayısındaki yazısında “Almanya’da üçlü savunma 2016 Avrupa Şampiyonası öncesinde kullanılmaya başlandı”ğını anlatıyor ve şöyle devam ediyor:

“Lige 5 mağlubiyet ile giriş yapan Gladbach, Favre’nin istifası ve Andre Schubert’in gelişiyle dizilimini değiştirdi. Üst üste 10 galibiyet arka arkaya aldı, Pep Guardiola’ya 2 yıl yenilgi yüzü görmediği kış sezonunda ilk mağlubiyetini 3. sezonunda yaşatan tek takım oldu. Elbette Köln ve Bayern Münih zaman zaman üçlü savunmayı deniyordu ama Andre Schubert 1. Bundesliga’da temel dizilim olarak hayata geçiren tek teknik direktördü.”

3-5-2’nin yeniden popüler hale gelip Avrupa’ya yayılması ise 2016’da Conte’nin çalıştırdığı İtalya ile oldu.

Conte, 2010’da Siena’yı çalıştırırken 3-5-2’yi diğer taktiklerle birlikte kullanıyordu. Ancak temel dizilişi, ilk yıllarında kullandığı 4-2-4 sistemiydi.

Juventus’un başına geçtikten sonra, takım için doğru çözümü üretmek adına önce taktikleriyle sonra da oyuncuların görevleriyle oynuyordu.

4-3-3’le başladı, Pirlo, Vidal ve Marchisio gibi orta sahaların görevlerini yeniden biçti ve bekleri hücumcu olarak kullanacağı, imzası haline gelecek kendi 3-5-2’sini yarattı.

Bir önceki sezon 47 gol yemiş takım sezonu 20’lerde bitirdi, elbette Bonucci, Chiellini, Barzagli gibi kendi nesillerinin en iyi stoperlerine sahip olmasının da büyük katkısıyla.

Conte, Juventus’tan İtalya Milli Takımı’na 3-5-2’yi taşırken, dizilişin yeniden popüler olmasında etkili oldu.

3-5-2’NİN GÜÇLÜ YANLARI

Diziliş temelde iki bek oyuncunun orta sahanın kanatlarında konumlanması ile oluşur.

Bu hücum bek oyuncular savunması kuvvetli kanat oyunculardan, hücuma çıkabilen atletik beklerden kurulabileceği gibi bir tarafta kanat bir tarafta bek ile de kurgulanabilir. Bu kenar oyuncuları hücumdayken kanat forvet oynarken savunmaya geçilirken defans hattını 5’lerler ve diziliş hızlıca 5-3-2’ye döner.

Bilardo’nun amacı olan “savunmada 7 oyuncu, hücumda 7 oyuncu” bu geçişin doğru yapılmasına bağlıdır.

3-5-2, topun kontrolünü ve takımda kalmasını kolaylaştırır, topla oynama yüzdesinin yükselmesine yardımcı olur.

Rakibin hücumunu geriden kurmaya başlarken durdurma ve kaleye yakın konumda yeniden hücumu başlatmayı kolaylaştırır.

Rakip orta sahaları hataya zorlamada, rakip takımı ise kendi ceza sahasına doğru itmede etkilidir. Hücumdaki 1 fazladan orta saha, forvetlere alan yaratırken savunmada 1 fazladan stoper sayesinde rakip forvetleri marke edebilir.

3-5-2’NİN ZAYIF YANLARI

Dizilişin altın anahtarı, bu sistemde oynayabilecek doğru hücum beklere sahip olmaktır. Ayrıca stoperlerin atletik, hızlı ve birbirleriyle son derece iyi iletişim halinde olması gerekir, adeta tek bir adam gibi hareket eden 3’lü savunma hattı gerekir.

Doğru oyuncu, doğru iletişim kadar dizilişe hakim oyuncu grubu gerektirir. Futbolcuların orta saha, savunma ve hücum geçişlerinde hata yapmalarına izin vermeyen, zor bir diziliştir.

Yıldız oyunculardan çok takım oyununa, pas zekasına ve çok iyi çalışılmış olmasına ihtiyaç vardır.

3-5-2’yi tam ve doğru olarak oynayabilmek için teknik direktör ve oyuncu grubunun uzun süre birlikte çalışması ve oyun planlarını, birbirlerinin yerlerini ve her oyuncunun görevlerini ezberlemesi önemlidir.