Total Futbol nedir?

Bir taktik olmanın çok ötesindeki Total Futbol, tarihinin en saygı gören felsefelerinden biri olarak kabul edilir. Ortaya çıktığı dönemin çok ötesinde olduğu kadar adapte edilmesi de son derece zordur.

Total Futbol, dönemin adam sert adam markajı ve pres oyununa bir alternatif olarak ortaya çıktı. “Topyekûn hücum topyekün savunma” felsefenin temel prensibidir.

Ana oyun planı futbolcu, top ve rakip değil, alandır. Hücumda alanı genişletmek ve savunmada daraltmak üzerine kuruludur. Futbolcuların standart pozisyon anlayışı yoktur.

Her ne kadar genelde 4-3-3 olarak dizilse de oyuncuların yerleri rakibe göre değişir. Bu değişimin hücumda ve savunmadaki görevleri de farklıdır.

Futbolcular, hücumda oyunun akışını sağlamak için dağılırlar, rakibin boşluk bırakmasına neden olacak şekilde en geniş alanda oyun kurarlar.

Savunmada ise tam tersine alanda tek bir boşluk kalmayacak şekilde daralırlar, topun geçişini engellerler.

Kaleci dışında her oyuncu hem hücumdan hem savunmadan sorumludur. Eğer bir oyuncu yerinde değilse oraya en yakın futbolcu o yeri kontrol etmelidir. Total Futbol’da gerektiğinde her oyuncu savunmada, orta sahada veya forvet pozisyonunda oynayabilmelidir. Sadece kaleci yerini terk etmez.

Bu anlayışın başarılı olabilmesi, sahadaki futbolcuların ne kadar hızlı yer değiştirebildiklerine bağlıdır. Ve elbette çok fazla pozisyonu aynı anda oynayabilecek futbolculara sahip olmaya…

Total Futbol’un bir diğer olmazsa olmazı ise pas oyunudur. Top hiçbir oyuncunun ayağında kalmaz, öne çıkan en önemli bireysel yetenek de etrafındaki alanı iyi okuyabilmek ve doğru yere doğru zamanda doğru pası verebilmektir.

Hiçbir futbolcunun toptan daha hızlı ve esnek olamayacağı gerçeğini unutmadan.

Total Futbol her ne kadar savunma ve hücumu birlikte yapmak olarak tanımlansa da ötesidir. Bireysellik ve takım oyunu da birlikte ve eş zamanlı yürütülmelidir.

Bireysel yaratıcılıkla takım disiplini örtüşmelidir.

Top kaybı Total Futbol’da yasaktır. Eğer kaybettiyseniz o topu saniyeler içinde geri kazanmalısınız, dolayısıyla futbolcu hangi alanda ve ne şartlar altında risk alabileceğini iyi düşünmelidir.

Total Futbol’u bu kadar zor yapan uygun karakterde futbolcuları bir araya getirmek değildir, bu oyuncuları tek bir futbolcu gibi birlikte düşünebilmeleri sağlayacak kadar uzun süre birlikte çalıştırmaktır. Bunu bir alışkanlık olarak düşünebilirsiniz, zaman gerekir.

Total Futbol ismi, 1970’lerde Rinus Mchels’in çalıştırdığı ve Johan Cruyff’un önderliğindeki Ajax’a atfedilmiştir ve orijinal adı da Felemenkçedir.

Ancak bu anlayışın ilk uygulayıcısı olarak 1950’lerin efsane teknik adamlarından Gustav Sebes gösterilir. Sebes, Macaristan Milli Takımı da dahil olmak üzere çalıştırdığı tüm takımlarda pasa dayalı setleri ve değişen pozisyonlar anlayışını kullanıyordu.

Sebes’in fikrini alıp geliştiren isim ise 1914’te Ajax’ın başına getirilen ve futbolcu Rinus Michels’in de hocası olan Jack Reynolds oldu.

Aralıklarla toplamda 25 yıl yakın süre Ajax’ı çalıştıran Reynolds, 2. Dünya Savaşı’nda esir düşmüş ancak özgürlüğüne kavuştuktan sonra takımına geri dönmüştü.

Jack Reynolds, Ajax altyapısını kurdu, günde 14 saat antrenman yaptırırdı ve Hollanda’nın bu küçük kasaba takımını kıtanın en büyük kulübü haline getirdi. Total Futbol’un ilk adımlarını da atan oydu: “Hücum her zaman en iyi savunma biçimidir, hep de öyle kalacak.”

Rinus Michels, hocasından aldığı topla oynama anlayışını daha da ileri götürdü. Pozisyon değişiklikleri, yerleşimler, ofsayt taktiği, alan kullanımı ve mevki değişimlerinin dikey yapılması gibi kavramları ekledi.

Mükemmelleştiren ise hem sahada futbolcu hem kenarda teknik direktör olarak Total Futbol’un simgesi kabul edilen Johan Cruyff’tu.

Cruyff, futbolcuyken hocası Rinus Michels ile anlayışın geliştirilmesinde rol oynamış, adeta saha içindeki teknik direktör ve tüm felsefenin beyni olmuştu. Teknik direktörlüğünde ise başta dizilişler ve saha içi görevleri kurguladı, gegenpressing gibi yan elemanlarla destekleyerek kusursuz hale getirdi.

Onun bıraktığı en büyük miras ise çalıştırdığı Ajax ve Barcelona’da Total Futbol felsefesinin altyapıdan itibaren öğretilmesini sağlamasıydı. Bu sayede teknik adamlar, oyuncular ve planlar değişse de bu iki kulüpte Total Futbol bir kültür olarak sonsuza dek yaşayacak.