WM nedir?

Futbol ilk oynanmaya başlandığında kombinasyon oyunu adı verilen bir anlayış hakimdi. Elbette 1-1-8 gibi sıra dışı dizilişler deneniyordu ancak oyunun bilinen ilk yerleşik taktik dizilişi 2-3-5, diğer adıyla ünlü Piramit’ti.

1920’lerin başında uygulanmakta olan son derece sert ofsayt kuralına göre 3’ten fazla rakip oyuncu yoksa, kaleye doğru pas vermeyi yasaklıyordu, topu kaleye kadar sürmek gerekiyordu ve paslaşarak kaleye gitmek mümkün değildi.

1925’te ofsayt kuralı gözden geçirilerek “2 savunma oyuncusu” olarak değiştirildi. Bu, ileri 5’linin görev dağılımını değiştirmeye giden yolu açtı, 5’li forvet hattı kanat forvetler, iç forvetler ve santrfor olarak görevlendirilirken iç kanat forvetler bir adım geriye alındılar. Hücumda diziliş artık M’e benzemişti.

Arsenal’in efsanevi teknik direktörü ve kendi zamanının en büyük taktiksel dehası olan Herbert Chapman, savunmayı da hücuma ayna olarak çevirdi. 2 stoper yerine 1 stoper kullandı, yanlarına 2 bek yerleştirdi ve önüne de 2 halfbek koydu.

Artık diziliş WM, rakama dökersek 3-2-2-3 olmuştu.

Chapman, savunmayı 3’lüye çevirmekten çok daha fazlasını yaptı; orta sahayı ikiye böldü. 4 orta saha oyuncusundan ikisini savunmaya yönelik halfbek, iki orta sahayı ise hücuma yönelik iç kanat olarak yerleştirdi. O zaman için dahice olan ise Arsenal’in hücum ve savunmada 2’lileri birbirine yardımcı olmaları için geriye ve ileriye göndermesiydi. Yani Arsenal, hücumda 7 ve savunmada 7 kişiydi.

WM’i o dönem için devrimsel yapan bir başka özelliği ise orta sahanın kontrolünü ele geçirmesiydi.

Rakiplerinin uzun toplarla ileri 5’liye top göndermek dışında çok az yaratıcılığı varken Chapman’ın Arsenal’i oyuna boyut kazandırmış, sahayı bölgelere ayırmış ve hücumla savunmayı birbirine entregre etmişti.

WM, kopyalanmaya çalışılsa da çoğunlukla Arsenal’deki kadar başarılı olamıyordu, bunun nedeni ise o dönemin koşullarıydı. 1930’larda futbolda hızlı ve atletik oyuncu sayısı çok azdı, kaybedilen topu geri kazanmak, oyunu yeniden hücuma geçirmek için kısa paslar gerekiyordu ki bunları yapabilmek için yaratıcılığa gereksinim vardı.

Dönemin Arsenal’inin sahip olduğu kadro ve oyuncu yetenekleri sıra dışıydı ki Chapman kupa koleksiyoncusuna dönüşmeden önce 5 sene hiçbir şey kazanmadan sadece futbolcuların sistemi oynayabilmelerine, öğrenebilmelerine, kendilerini geliştirmelerine odaklanmıştı.

Önce İngiliz sonra Avrupalı takımların Chapman’in WM diziliş ve oyun anlayışını uyarlayabilmesi de işte bu yüzden zaman almıştı ve sonunda dünyayı ele geçirmişti.

Chapman 1931 ile 1939 arasında 5 lig şampiyonluğu kazandı.

Herbert Chapman, futbol tarihine “oyunu değiştiren adam” olarak geçti. Onun WM’i geliştirmesi sadece taktiksel değil, futbolcuların gereksinimlerini ve yeteneklerini de değiştirdi.

Chapman, WM’i, ilk geleneksel diziliş olan 2-3-5’in güçlü ve zayıf yanları üzerinde çalışarak geliştirmişti ve bu bir ilkti, WM’in geliştirilmesi ve değişimi ise bugünün futbolunu yarattı.