NOT DEFTERİ: Konsol oyunlarına ilham veren efsane

Topu kapıp sokağa çıkmak hiçbir zaman yeterli olmadı, futbol tutkusu hep daha fazlasını aradı… Bunun bir sonucu olarak da var olduğu tüm dönemlerde, futbol üzerine, içinde bulunduğu çağın çerçevesinde güzel oyununu oyunları yaratıldı.

Bir masanın üzerinde misketlerden bozuk paraya kadar, aklımıza gelen her tür eşya ile futbolu canlandırmışızdır. Ancak endüstriyel futbolun ilk oyunu kabul edilen Subbuteo’nun yeri çok ayrı…

O, bugünkü konsol oyunlarının ilham kaynağı…

Subbuteo, futbolcu modelleri olarak özetlenebilir. Tıpkı topun kendisi gibi, yuvarlak mekanizma üzerine yerleştirilen parmak boyutundaki futbolcu figürlerine Subbuteo deniyor. Uzun geçmişe dayanan bir hikayesi var.

Subbuteo model oyuncaklarına, ilk kez 1946’da İngiltere’de yayınlanan bir gençlik dergisinde yapılan haberde karşılaşılır. Ancak o sırada üretilmiş herhangi bir Subbuteo yoktur çünkü patent sorunu nedeniyle henüz piyasaya sürülememiştir.

1947’de nihayet raflardaki yerini alır. Sıkıştırılmış kağıt üzerine futbolcu görüntüsü verilen ilk Subbuteo’lar, kısa sürede beklenenin üzerinde bir ilgi ile karşılaşır. Yıllar içerisinde değişik materyallerden üretilen ve farklı markalar altında satılmaya başlanan Subbuteo, oyuncularına kendi takımlarının 11 futbolcusunu satın alıp arkadaşlarıyla maç yapma fırsatı veriyordu ve futbol meraklılarının yeni heyecanı haline gelmişti.

1960’ların başında yapılan bir reklam kampanyası ve sonrasında organize edilen Subbuteo turnuvaları ile birlikte oyun, futbolun kendisi kadar ilgi çeker hale geldi.

1980’lerin ortalarında, seri üretim ve modellerin makinelerde boyanmasının yanı sıra ağırlıklarının değişmeye başlaması, Subbuteo oyunlarının zorlaştırırken bir de yeni rakip ortaya çıktı; bilgisayar oyunları…

Subbuteo’nun etkisi önce oyun makinelerine, sonra bilgisayarlara ve bugünkü konsolda oynadığımız oyunlara ilham kaynağı oldu.

1990’ların başında Subbuteo, popülaritesinin neredeyse tamamını kaybetmişti. Ancak bu model oyuncaklara gönülden bağlı az sayıda tutkunu, Subbuteo modellerini yeniden hayata döndürecek bir fikir geliştirdiler… Koleksiyonculuk…

Futbol tarihinin ölümsüz anlarının canlandırıldığı Subbuteo modelleri, 2000’lerin ortasında sosyal medyanın da gelişmeye başlaması ile yeniden adını duyurmaya başladı. Kendisine yeni futbol tutkunu neslinde yer bulan Subbuteo’lar ve masa oyunu turnuvaları geri döndü. Bugün dünya şampiyonasında dağıtılan ve 15 bin doları geçen para ödülü sayesinde kendi kitlesini yeniden yaratmayı başardığını gösteriyor.

Bugün dev oyuncak firmalarından küçük atölyelere kadar çok sayıda Subbuteo üreticisi var. Yeni üretim setlerin yanı sıra, eski ve kırık Subbuteo’ları onarıp yeniden set haline getirenler ise orijinal oyuncakları servet denebilecek rakamlara satıyorlar.

Bugün konsol oyunları neyse, 1960’larda Subbuteo hemen hemen aynı etkiyi yaratmıştı. Bilgisayarla birlikte öldü sanılan Subbuteo’lar, içinde futbol olan her şeyin bir gün yeniden doğabileceğini kanıtlar gibi, bilgisayar çağında meraklılarını masa etrafında toplamaya devam ediyor.