Az bilinen hikaye: Lev Yashin

Lev Yashin, fabrika işçisi bir ailenin oğluydu. 2. Dünya Savaşı sırasında o da fabrikalarda çalışmaya gönderilen sayısız çocuktan biri olmuştu. 18 yaşında sağlığı bozuldu ve doktorlar çalışamayacağına dair rapor verdiler. Daha basit işlerde çalışabilirdi ve bir metal atölyesinde çırak olarak görevlendirildi.

Futbola 20 yaşında, 1949’da Dinamo Moskova altyapısına çağrıldığında başladı. O yıllarda futbol altyapı eğitimi çok revaçta değildi ve Yashin de pek iyi sayılmazdı, akıl almayacak kadar basit goller yiyordu ve 1953’e dek de kaleyi devralamayacaktı. Yine de Dinamo’da kalmaya devam etti ve antrenörleri Lev’i buz hokeyi takımına göndermeye karar verdiler. Belki yeteneği futbola uygun değildi.

Haklı çıktılar, Lev Yashin için buz hokeyi biçilmiş kaftandı. 1953’te SSCB buz hokeyi milli takımına davet edildi ve aynı yıl dünya şampiyonu oldu.

1953’te Dinamo Moskova’nın efsane kalecisi Sanaya ayrılınca, geçici bir süre için kaleye Yashin’i koymaya karar verdiler. 3 yıl önceki Lev ile alakası bile yoktu! Buz hokeyinde kalecilik becerileri öyle gelişmişti ki futbolda gelen o kocaman topları tutmak çocuk işine benzemişti.

1954’te futbol takımıyla SSCB ligi şampiyonu oldu ve bu kez futbol milli takımına davet edildi. İlk Avrupa futbol şampiyonasında da SSCB kalesindeydi, 1956’da Olimpiyatlarda ve 1958’de Dünya Kupası’nda…

1960 ve 1961’de Ballon d’Or’a aday gösterildi, 1963’te Avrupa’da yılın futbolcusu seçildi ve aynı yıl FİFA’nın dünyada yılın futbolcusu ödülünü, Ballon d’or’u kazandı ki bu ödülü kazanmış tek kaleci de Lev Yashin oldu.

“Yuri Gagarin’i uzayda uçarken seyretmekten daha iyi tek his, iyi bir penaltı kurtarmaktır” diyen Lev Yashin’in 150’den fazla penaltı kurtardığı kayıt edilmiş. Kariyerinde 812 maça çıkıp bunların 270’inde gol yemedi ki uzun bir süre bu rekoru kırabilecek kimse çıkmayacak. Dünya Kupası’nın en iyi kalecisine Lev Yashin ödülü verilmesinin ardındaki efsanedir.

Tarihin ilk yıldız kalecisi Lev Yashin’di. Yüzü hem posta puluna hem metal paranın hem de 2018’de 100 ruble kağıt banknot üzerine basıldı. Adına 1 şarkı ve 2 şiir yazıldı, stada verildi. Ve elbette tüm Rusya’da sayısız sokak ve caddeye…

Jübile maçını FIFA’nın organize ettiği büyük adam Lev Yashin, 2000 yılında FIFA tarafından yüzyılın kalecisi seçildi.

Yashin’in penaltı kurtarma ve gol yememe rekorları rakamlardır, oysa asıl özelliği modern kalecilik anlayışını yaratan adam olarak tarihe geçmesiydi. O günlerde kaleciler çizgide durup şut beklerlerdi ve onlardan tek beklenen de buydu. Lev Yashin ise en geriden oyunu kontrol ederdi, ceza sahasının tümünü kullanıyordu. Tarihte ilk defa defans oyuncularına pozisyonları için uyarıda bulunmak, sürekli konuşmak ve savunmayı organize etmek kalecinin işi oluyordu. Rakip forveti ceza sahasını çizgisine kadar çıkıp karşılardı, yine ceza sahası çizgisine kadar gelerek oyunu eliyle başlatırdı. Yani bugün kaleciler için olmazsa olmaz dediğimiz her şey Lev Yashin tarafından yaratılmıştı.

Elbette, bugünlerde Manuel Neuer rakibi neredeyse orta saha dairesinde karşılayarak bu anlayışa yeni bir boyut getirdi ki aslında, 1950’lerin ortasında futbol izleyicileri bizim bugünlerde Neuer’i izlerken verdiğimiz tepkilerin çok fazlasını veriyorlardı.

Az sayıda şanslı insan, Lev yashin'in futbolu dönüştürmesine tanıklık etti. Onlar belki bizden biraz daha şanslıydılar ama neye tanık olduklarını ancak sonraki nesiller anlayabildiler.