COĞRAFYA: Cambria’nın 11’i

Futbolun icat edildiği yer Birleşik Krallık olunca, dünyanın en eski futbol takımları da İngiltere ile birlikte İskoçya, İrlanda, Galler oluyor.

Galler’de oynanan ilk futbol maçı 1869 yılında, Wrexham yakınlarında bir yer. Tam olarak neresi olduğu bilinmiyor ancak yeteri kadar oyuncu olduğunu kesin olarak biliyoruz.

Aradan çok fazla zaman geçmemişti, sadece 7 yıl sonra, 1876’da, Samuel Llewellyn Kenrick, ada tarihine geçecek meydan okuması ile sahneye çıktı.

İngiltere’de yayın yapan Londra merkezli spor gazetesi (o tarihlerde İngiltere’de çok sayıda spor gazetesi vardı, hem yerel hem de ada çapında), The Field’da bir ilan yayınlandı. Londra’da yaşayan Gallerli Clay Thomas, Galler’de bir rugby takımı kurularak İskoçlarla veya İrlandalılar bir maç yapılmasını teklif ediyordu.

Kenrick, ilanı gördü ve eğer böyle bir maç yapılacaksa bunun futbol maçı olması gerektiğine karar verdi. Galler’deki gazetelerden, Galler’in eski ismi olan Cambria (Kambriyen) göndermesiyle bir duyuru yaparak, futbol oyuncularına seslendi:

“Cambria’ın ilk 11’ini kurmak için test maçları Denbighshire County Kriket Kulübü’nde yapılacaktır. Oynamak isteyen beyefendilerin isimlerini ve adreslerini göndermeleri gerekmektedir.”

Kenrick, bu kadarla da kalmadı ve Galler Futbol Federasyonu’nu kurdu. İskoçya’ya karşı çıktıkları ilk maçı 4-0 kaybettiler. Aslında çok üzülmemişlerdir muhtemelen, o yıllarda İskoçya takımları ve karmalarını kimse yenemiyordu, İngilizler dahil.

Peki Galler neresi tam olarak? Büyük Britanya Adaları’nı gözünüzün önüne getirin, İngiltere’nin bulunduğu büyük adanın güney batısı Galler oluyor. Birleşik Krallık altındaki ülkelerden biri ve iç işlerinde özerk bir yapıya sahip. 1284’te Birleşik Krallık altına girdiler ve Galler’in kraliyet ailesindeki temsilciliği de bir prens ya da prensese veriliyor. Tahtın 1. varisi ve Kraliçe Elizabeth’in oğlu Charles Galler Prensi’dir ve eski eşi Lady Diana, Galler prensesiydi, hatırlatmak gerekirse.

Bu denli uzun süredir Krallık’a bağlı olsa da Gallerlilerin kendilerine ait dilleri hiç kaybolmadı, bugün hala tüm ülkede okullarda öğretiliyor ve tüm tabelalar hem Galce hem İngilizce olarak yazılıyor. İngilizceyi kendilerine has, Galce’ye benzer bir aksanla, sert ünsüzleri vurgulayarak konuşuyorlar. Bu aksana Wenglish adı veriliyor.

Geleneklerine ve özlerine son derece bağlı olduklarını söyleyebiliriz.

Galce nasıl bir dil? Şöyle örnek verelim: Dünyanın en uzun isimli futbol takımı Galler’de; Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch FC (kurulduğu beldenin adını taşıyor), 120. yılını kutluyor.

Buraya kadar gelmişken, şu güzel bilgiyi de verelim, belli ki çok karıştırılıyor: Galler ile Galya’nın birbirleriyle alakası yok, Galya Fransa ile Belçika’nın kuzey bölgesi.

Galler, bağımsız bir ülke değil ancak futbolu bağımsız.

Her ne kadar Cardiff ve Swansea, İngiltere liglerinde (Premier Lig ve Championship) mücadele ediyor olsalar da Galler Ligi UEFA’ya bağlı ve milli takım olarak FIFA ve UEFA turnuvalarına katılma hakkına sahip. Gerçi 1992’de kurulan Cymru Premier Ligi’nin şampiyonu ve ilk 3’teki takımları epey uzun bir eleme serisinin en başından başlıyorlar. 

Galler Milli Takımı’nın en büyük başarısı EURO 2016’da ilk kez katıldıkları turnuvada yarı finale yükselmesiydi. İlk katıldıkları Dünya Kupası’nda, 1958’de de çeyrek final oynamışlardı. Önümüzdeki 2021’e ertelenen Avrupa Futbol Şampiyonası’nda bir kez daha boy gösterecekler. Gareth Bale’li kadrosuyla…