COĞRAFYA: Olmayan rekabet nasıl yaratılır?

Fransa’nın en büyük derbisi nedir? Le Classique olarak adlandırılan PSG-Marsilya mı dediniz?

Aslında tam bir pazarlama harikasından bahsediyorsunuz.

El Classico, Super Classico, Le Clasique… Futbolları kadar çıkan olayları, öncesi ve sonrasında yapılan açıklamaları ve gerginlikleri ile meşhur dünya harikalarından sadece üçü…

Öyle ki, Marsilya – Paris SG maçına gidiyorsanız, kask, korumalıklar ve hatta çelik yelek tasviye edilir. Zira, centilmenlikleri ile ünlü Fransızlar Le Classique’e giderken nezaketlerini evlerinde bırakıyorlar… Bu yüzden de bu maçlar öncesinde güvenlik hep tartışılıyor.

İşin aslı şu ki, PSG ile Marsilya arasında bir rekabet hiç yoktu. Fransa'da doğal ve coğrafi bir derbi olmaması, yaratılmasını gerektirdi.

Futbol nasıl pazarlanır konulu ders kitabı yazsak, birinci ders Fransızların hikayesi olurdu.

Her şey 1990’ların başında Fransız televizyon kuruluşu Canal+’ın Ligue 1’in yayın haklarını almasıyla başladı. Ülkede futbol vardı, heyecan da vardı ama tansiyon eksikti. Tansiyonun olmadığı yerde şampiyonluk mücadelesi dışındaki maçları ratingi de düşüktü. Onlar da derbi yarattılar ve canavara dönüştü: Paris Saint Germain-Marsilya derbisi yani Le Classique.

Fransa’nın en büyük iki şehri Paris ile Marsilya arası 500 km. Aslında Paris Saint Germain ile Marsilya arasında hiçbir ezeli rekabet yoktu. Ülke tarihinin en fazla kupa kazanan takımı St Etienne’di ve Marsilya’nın 88-92 arası kazandığı 4 üst üste şampiyonluğun yanı sıra Bordeaux, Nantes, Auxerre’den tutun da Lens’den Nantes ve Nice’e kadar hemen her takımın tarihinde şampiyonluk vardı.

Ligue 1’in iki ya da üç büyük takımlı diğer liglerden en büyük farkı buydu. Oysa ligin dünyaya pazarlanabilmesi, ekonomik bir değere dönüşebilmesi için dev bir rekabete ihtiyaç vardı.

1990’ların başında, yayıncı kuruluş Canal+, Marsilya ile Paris Saint Germain arasındaki maçları derbi olarak lanse etmeye, çeşitli program içerikleri ile bir gerilim yaratmaya başladı.

Futbol kültürünün en önemli özelliği, tribünlerin hiçbir empozeyi kabul etmemesidir, onlara ne düşüneceklerini neyi seveceklerini hangi tezahüratı söyleyeceklerini siz söyleyemezsiniz. Bu nedenle de bu tür çabalar hep boşa çıkmıştır. Ancak Marsilya ile Paris için televizyon amacına ulaştı.

Ülkenin en büyük şehirleri arasında derbi rekabeti oluştu.  

Le Classique adı verilen Paris-Marsilya maçları ağır gerilim altında oynanmaya başladı. Maç öncesinde çıkan taraftar kavgalarında onlarca insan yaralanıyor, deplasmana taraftar götürme meselesi maçtan haftalar öncesinden başlayan bir tartışma oluyor, iki tarafın açıklamaları derbinin önüne geçiyordu. Hatta derbiler öncesinde çıkan sokak çatışmalarına polis müdahaleleri olağan hale geldi.

2020'de PSG, Şampiyonlar Ligi şampiyonu olduğunda, Marsilya şehrinde PSG forması giymek, kışkırtıcı olabileceği nedeniyle yasaklandı.

Derbi yaratalım derken canavar yaratmak bu olsa gerek…