COĞRAFYA: İmkansız deplasman

Dünyanın en zor deplasmanı neresi olabilir?

Nijerya için bu sorunun cevabı, "hepsi"...

Nijerya Premier Ligi, dünyanın en ilginç puan cetvellerinden birine sahip...

Ligin tarihi 1972'ye kadar dayanıyor. Premier Lig ise 2003'te kuruldu ve 2013'te NPFL - Nijerya Profesyonel Futbol Ligi adını aldı. 

Nijerya'yı bu kadar ilginç kılan, takımların kendi evlerinde kolay kaybetmiyor, deplasmanda ise galibiyet alamıyor olması.

20 takımlı ligde her sezon 19 deplasman maçı oynanıyor ve 2017 ve öncesindeki beş sezonda takımların %40'ı sezonu tek bir deplasman galibiyeti alamadan tamamladılar. Ve bu durum uzun yıllardır böyle devam ediyor.

2017’den öncesini baz almak durumundayız çünkü son 3 yıl Nijerya’da futbol biraz kaotik geçti.

2018’de Nijerya Futbol Federasyonu, takımlar ve CAF arasında çıkan kriz nedeniyle lig yarıda kaldı. 2019’da bir önceki sezonun telafisi olarak play-off ile tamamlandı. 2020'de ise koronavirüs devreye girdi.

Oynanabilen sezonları baz alacağız.

Söz gelimi 2007’te deplasmanda galibiyet almış takım sayısı sadece 6'ydı. 2012’de 9 takım tüm deplasmanlardan galibiyetsiz döndü.

2013'te, 13 takım deplasmandan 3 puanla döndü. Ancak şampiyon Kano Pillars'ın bile sadece 2 deplasman galibiyeti vardı.

2015’ten sonra 20 takımın 3’te 2’si en az 1 deplasman galibiyeti almaya başladı ancak bu defa da tüm sezonda 3’ü geçebilen en fazla 2 takım olabildi.

2017’de sezonu şampiyon tamamlayan Plateau United’ın deplasman galibiyeti sayısı 2’ydi, takipçisi Sunshine Stars’ın ise 3 ki bu takımlar 19 kez deplasmana gittiler.

Rekortmenler, 2015 yılında 19 deplasmandan 5 galibiyet çıkaran Enyimba ve 2010-2011'de Dolphin Port Harcourt yine 5 deplasman galibiyeti ile şampiyonluğa ulaşmışlardı.

Ligin deplasman galibiyeti rekoru ise 2010-2011'e ait. 15 takım en az bir kez deplasmanda gülmeyi başarmış, 11 takım en az 2 deplasman galibiyeti görmüştü.

Böyle bir ligde en fazla deplasman galibiyeti alan takım, 2007'den bu yana şampiyonluğun en büyük adayı oluyordu.

Ancak 2012-2013'te çok şaşırtıcı bir durum ortaya çıktı.

Kwara United, 19 deplasmanda 3 galibiyet aldı, sezonun deplasmanda en fazla galibiyet alan takımı oldu. Ancak sezon sonu geldiğinde, evinde aldığı 11 beraberliğin faturasını ödedi ve küme düştü...

Rakamlar çok ilginç, peki neden bu tablo var?

Birkaç nedeni var:

İlk olarak orası Afrika, yıl 2020 olsa bile bugün bile bir sezonun başından sonuna tamamlanmasının garantisinin olmadığı, etnik kültürler ve siyasi fikirler arasında anlaşmazlıkların iç savaşla çözülmeye çalışıldığı bir kıtanın mensubu.

Şehirleri birbirlerinden sadece tuttukları takımlar değil çok köklü düşmanlıklar ayırıyor. Geçmişin düşmanlıklarının izlerini insanların hafızalarından silmek hiç kolay değil.

Deplasmana gidilen statların bazılarında yenilmek hayatınızı kurtarabilir, futbolcuların büyük çoğunluğunun bazı şehirlerde futbol oynamaktan kaçındıkları bile söyleniyor.

İkinci neden, Nijerya çok büyük bir ülke. Her ne kadar son 10 yılda yapılan yatırımlarla kıtanın en büyük ekonomilerinden biri olmayı başarmış olsalar da nüfusun geneli dar gelirli. Elbette futbol takımları da…

Nijerya gibi alan açısından bu kadar büyük bir ülkede şehirlerin arasındaki mesafe çok fazla. Uçak bileti alıp tüm takımı bir başka şehre havadan götürmek takımların büyük bölümü için imkansız. Zaten her şehirde de hava limanı yok.

Otobüs yolculukları çok uzun saatler alıyor, 90 dakikalık bir maç için neredeyse 10-12 saat gidiş, bir o kadar geliş sürmesi son derece olağan.

Nijerya, deplasmanda alınan bir puanın önemli, 3 puanın ise altın değerinde olduğu gerçeğinin en dikkat çekici örneği...

Nijerya'da şampiyonluğun formülü belli; evinde kazan, deplasmanda kaybetme...