BEŞ: Panenka, Peternac, Le Tissier, Lev Yashin, Ceni

Bu hafta BEŞ’te penaltıcılar var.

Dünya futbol tarihinin gelmiş geçmiş en iyi penaltıcılarını derledik.

Elbette sadece atanlar değil, tutanlar da...

Futbol tarihinin en büyük penaltı kahramanlarının hikayelerine göz atmaya ne dersiniz?

1- PANENKA

Dünyanın en ünlü penaltısı ve marka haline gelmiş tek penaltıdır.

1976 Avrupa Futbol Şampiyonası Finali’nde Çekoslovakya-Batı Almanya maçında 2-2’lik eşitlik bozulmaz ve penaltı vuruşlarına geçilir. Bir önceki vuruştan Uli Hoeness yararlanamamıştır, Çekoslavakya adına son penaltı için topun başına gelen Panenka’dır. Golü atması halinde ülkesine Avrupa Şampiyonluğu’nu getirecektir. Panenka, Alman kaleci Sepp Maier'in kalesinin ortasına doğru topu hafifçe havalandırarak vurur ve "Panenka penaltısı" doğar.

“Takım arkadaşlarım maçlarımız olur da penaltılara giderse bir sürprizim olduğunu biliyorlardı: Tabii yüzde 100 atacağımı da. Bense yüzde 1000 emindim.”

Hiçbir kaleci penaltı karşılarken bir köşeye atlamadan durmaz ve vuruş yapılmadan hareket etmez. Panenka da kalecinin ya sağa ya da sola atlayacağını biliyordu.

“Tek yapmam gereken hafifçe topun dibine girmekti, topu havalandırmalıydım çünkü yerden vursam ayaklarıyla çıkarabilirdi.”

Panenka, bu vuruşa 2 yıldır çalışıyordu. Bir kez hazırlık maçında ve bir kez de Çek Ligi’nde denemişti. Her ikisi de Euro 1976’nın en iyi kalecisi seçilen Ivo Viktor’a karşıydı. “Ivo’ya atmayı başardıysam herkese atarım diye düşündüm.”

Kaleciyi aptal durumuna düşüren vuruş derler, Panenka penaltısı için, deneyip de atamayan olursa bu defa futbolcu epey bir dalga konusu olur. Rezil de eder vezir de derler ya, aynen öyle işte…

Panenka ise durumdan memnun... "Oyuncuların Panenka penaltısını denemeleri, taraftarların ve gazetelerin bunun hakkında konuşmaları elbette hoşuma gidiyor" diyen Panenka şöyle devam ediyor: "Zidane ve Totti gibi oyuncular da bunu yapmıştı ancak en iyisini Messi yaptı."

2- ALEN PETERNAC

Bir maçta en fazla penaltı atan iki futbolcu var.

Biri Zafer Tüzün...

1 Şubat 1987’de o zamanki adıyla Türkiye 1. Ligi’nde, Fenerbahçe’nin Eskişehirspor’u 4-1 yenidği maçta, sarı lacivertlilerin 4 golü de penaltıdan gelmişti ve dördünü de Zafer Tüzün kaleye göndermişti. Bu, Zafer Tüzün’ü, bir maçta en fazla penaltıdan gol atna 2 futbolcudan biri yapmıştı.

Zafer Tüzün eski bir Eskişehirsporluydu. Es-es’in kalesinde Rade Zalad vardı ve hakem 4. penaltıyı çaldığında o kadar çok tepki göstermişti ki ihraç edilmişti.

Bu başlığı Zafer Tüzün olarak açsaydık, konuyu hemen tahmin edebilirdiniz... O yüzden küçük bir hile yaptık. Bir maçta en fazla penaltı golü atmış diğer oyuncuyu, Alen Peternac’ı başlığa verdik.

Hırvat Alen Peternac, Dinamo Zagreb'de yetişti. 1995 ile 2002 arasında La Liga'da Real Valladolid, Zaragoza ve Murcia formaları giydi. Davor Suker'den sonra La Liga'da en fazla gol atan Hırvat futbolcu oldu. Bugünlerde de Dinamo Zagreb'de antrenörlük yapıyor.

Onu listemize dahil eden olay, 1996’da Valladolid’in Real Oviedo maçında yaşandı.

O maçta hakem 6 kez penaltı çalmıştı, 4’ü Oviedo aleyhineydi ve Valladolid'li Alen Peternac dört vuruşta da golü bulmuştu. 2 oyuncunun da kırmızı kartla atıldığı maçı Valladolid 8-3 kazanmıştı.

3- MATT LE TISSIER

Tarihin en iyi penaltıcısı, Matt Le Tissier olarak kabul edilir.

En çok penaltı atan oyuncu olduğu için değil...

Le Tissier, 16 sezon forma giydiği İngiltere Premier Lig kariyerinde sadece 1 penaltı kaçırdı.

49 kez penaltı noktasına geldi ve 48’ini kaleye gönderdi. Bu da ona penaltılarda %98’lik gol oranı ile tarihin en iyi penaltıcısı unvanını kazandırdı.

Peki penaltıda mutlak başarının sırrı nedir? Matt Le Tissier anlatıyor:

“Penaltı atarken güçten çok isabete ihtiyacınız vardır. Bunun için de en doğru yol ayaklarının yanlarını kullanmaktır. Penaltı teknik işidir, tekniğiniz ne kadar iyi olursa o kadar başarı olasılığınız artar. Favori bir köşeniz olsun, top vururken kaleciyi takip edin, eğer kaleci sizin favori köşenize atlarsa çok hızlıca köşeyi değiştirebilirsiniz. Topa ayağınızın yan tarafıyla mümkün olduğunca güçlü vurun. Çok çalışarak vuruşunuzu mükemmelleştirebilirsiniz.”

4- LEV YASHIN

Tarihin en fazla penaltı kurtaran kalecisi, gerçek bir efsane...

Lev Yashin, bir metal atölyesinde çıraktı, futbola 20 yaşında, 1949’da Dinamo Moskova’da başladı.

O yıllarda futbol altyapı eğitimi çok revaçta değildi. Aynı zamanda buz hokey’ takımında da kaleciydi.

Lev Yashin, 1953’te buz hokeyi Rusya şampiyonu, 1954’te futbol takımıyla futbol ligi şampiyonu oldu ve SSCB Milli Takımı'na davet edildi. İlk Avrupa Futbol Şampiyonası'nda da SSCB kalesindeydi.

1963’te Avrupa’da Yılın Futbolcusu seçildi ve aynı yıl FIFA’nın Dünyada Yılın Futbolcusu ödülünü, Ballon d’Or’u kazandı ki bu ödülü kazanmış tek kaleci de Lev Yashin oldu.

2000 yılında FIFA tarafından yüzyılın kalecisi seçildi.

Kariyerinde 812 maça çıkıp bunların 270’inde gol yemeyen ve “Yuri Gagarin’i uzayda uçarken izlemekten daha iyi bir his varsa o da iyi bir penaltı kurtarmaktır” diyerek 150’den fazla penaltı kurtaran Lev Yashin’in adına Dünya Kupası’nın en iyi kalecisine Lev Yashin Ödülü veriliyor.

Jübile maçını FIFA’nın organize ettiği büyük adam Lev Yashin, modern kalecilik anlayışını yaratan adam olarak tarihe geçti.

O günlerde kaleciler çizgide durup şut beklerlerdi. Lev Yashin ise ceza sahasının tümünü kullanıyordu; defans oyuncularına pozisyonları için uyarıda bulunmak, rakip forveti ceza sahasını çizgisinde karşılamak, ceza sahası çizgisine kadar gelerek oyunu eliyle başlatmak hep Lev Yashin’in yarattığı kalecilik anlayışıydı.

5- ROGERIO CENI

Futbol tarihinin gelmiş geçmiş en eksantrik kalecisi olan Rogerio Ceni’den tek başına bir BEŞ derlemesi çıkar.

Tarihin en fazla penaltı atan kalecisi rekorunu da Ceni elinde bulunduruyor.

Guinness Rekorlar Kitabı’nda kendisine sayfa açtıran Rogerio Ceni, 18 Nisan 1999 ile 26 Ağustos 2015 tarihleri arasında 69 penaltı golü kaydetti ki bu rakama ulaşamayan santrforlar var...

Rogerio Ceni, tarihin en golcü kalecisi... Pele’nin en fazla forma giyen futbolcu rekorunu da ele geçirdi. Tüm kariyerini Sao Paulo’da geçiren Ceni, futbolun en büyük klişe cümlelerinden birinin yaşayan örneği oldu:

“Atanın ve tutanın iyi olacak.” İkisi de aynı oyuncu olması ise sadece şansla açıklanabilir çünkü Ceni’den dünyaya (şimdilik) sadece bir tane geldi.